De Europese Unie heeft ambitieuze plannen gepresenteerd om haar rol in de wereldwijde competitie op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI) te versterken. Met een enorme investering van 200 miljard euro wil de EU haar focus verschuiven van wetgeving naar een voortrekkersrol in AI-innovatie.
8 oktober om 16:09 • Door onze nieuwsredactie • Leestijd: 1 min.
Inhaalslag nodig ten opzichte van concurrenten
De EU is momenteel wereldwijd toonaangevend in AI-regelgeving, dankzij de invoering van de EU AI Act. Echter, op het gebied van daadwerkelijke AI-innovatie blijft Europa achter op landen als de Verenigde Staten en China. Bedrijven als Google, Microsoft en OpenAI domineren de markt met geavanceerde AI-toepassingen. Een belangrijke maatstaf hiervoor is dat maar liefst 78 procent van alle bedrijven wereldwijd AI toepast in hun processen, terwijl in Europa slechts 13,5 procent deze technologie gebruikt. De Europese Commissie wil met haar investeringen deze kloof verkleinen.
Het AI Continent Action Plan
In april 2025 werd het “AI Continent Action Plan” gepresenteerd. Dit plan is een brede strategie om Europa tot een toonaangevende speler in het veld van AI te maken. Het richt zich op vijf speerpunten die samen de traditionele sterke punten van de EU moeten omzetten in een broedplaats voor innovatie.
Grootschalige infrastructuur
Een belangrijk onderdeel hiervan is de ontwikkeling van een uitgestrekte infrastructuur voor AI-data en computers. De Commissie wil minstens 13 “AI Factories” opzetten, gebruikmakend van het bestaande netwerk van supercomputers in Europa. Ook worden er “AI Gigafactories” opgericht, voorzien van 100.000 geavanceerde chips exclusief voor AI-onderzoeksprojecten. Dit moet mogelijk worden gemaakt door 20 miljard euro die via het InvestAI-initiatief aan deze faciliteiten wordt toevertrouwd.
Betere toegang tot data
Toegang tot data is cruciaal voor AI-ontwikkeling. Via het actieplan worden datalabs opgezet in de AI Factories, zodat ontwikkelaars goede data hebben om mee te werken. Daarnaast wordt een “Data Union Strategy” gelanceerd om de beschikbaarheid en samenwerking tussen verschillende databronnen te verbeteren. Dit moet ook zorgen dat bedrijven eenvoudiger kunnen voldoen aan de complexiteit van EU-datawetgeving.
Extra investeringen in technologie
Naast dit grote plan komt er ook 1,3 miljard euro beschikbaar voor technologieën die strategisch essentieel zijn voor de toekomst van Europa. Dit wordt aangevuld met een extra investering van 180 miljoen euro in digitale technologieën via het Horizon Europe-programma. Dit programma bevordert projecten op het gebied van kunstmatige intelligentie, robotica en innovatieve materialen.
Nationale initiatieven ter aanvulling
Verschillende landen binnen de EU nemen ook eigen initiatieven om AI te bevorderen. Duitsland investeert bijvoorbeeld maar liefst 1,6 miljard euro, wat bijna het hoogste bedrag binnen de technologieën is. Sinds 2017 is hun budget voor AI ruim twintigvoudigd. Het is dan ook geen verrassing dat Duitse bedrijven hun investeringen in AI blijven uitbreiden, waarbij 60 procent van de Duitse bedrijven aangeeft hun AI-uitgaven te willen handhaven of verhogen.
Uitdagingen en kritiek
Ondanks de ambitieuze plannen zijn niet alle experts volledig overtuigd. Sommige onderzoekers, zoals Rainer Rehak van het Weizenbaum Instituut, stellen dat een duidelijk winstgevend bedrijfsmodel voor AI nog moet worden ontdekt. Bedrijven rekenen nu op toekomstig rendement, maar de vraag blijft of deze ooit werkelijkheid wordt. Hiernaast is er veel kritiek op de bureaucratische rompslomp die AI-ontwikkeling vertraagt, en weinig durfkapitaal dat wordt verspreid over de Europese lidstaten.
Privé-investeringen essentieel
Ondanks de uitdagingen tonen veel bedrijven interesse in AI, met een wereldwijde stijging in privé-investeringen in generatieve AI – systemen die geheel nieuwe inhoud kunnen produceren – tot 33,9 miljard dollar in 2024. Maar liefst 41 Europese CEO’s uit verschillende technologische sectoren hebben ondersteuning aangeboden en zijn bereid om zich in te zetten voor innovatie.
Toekomstperspectief
De komende jaren zijn cruciaal voor Europa’s AI-doelen. Of Europa deze investeringsgolf in AI kan omzetten in meer innovatie en marktaandeel, hangt sterk af van hoe snel bureaucratische obstakels kunnen worden weggenomen en hoe effectief publiek-private samenwerkingen kunnen zijn. Het Europese succes zal liggen in het vinden van een evenwicht tussen strenge regelgeving en ruimte geven voor innovatie. De uitkomst van het AI Continent Action Plan zal uiteindelijk bepalen of Europa kan transformeren van een regulator naar een pionier in kunstmatige intelligentie.
Dit artikel is tot stand gekomen met behulp van AI en gecontroleerd door onze redactie.
Referentie: https://aiwereld.nl
