De Europese Unie zet een stevige stap vooruit in de wereld van kunstmatige intelligentie (AI) door minder afhankelijk te willen worden van de Verenigde Staten en China. Met een indrukwekkend investeringspakket van €200 miljard streeft Europa ernaar een eigen sterke positie te verwerven in de wereldwijde AI-markt.
6 oktober om 12:05 • Door onze nieuwsredactie • Leestijd: 1 min.
Het InvestAI-initiatief als Europese troef
Met het InvestAI-initiatief lanceert de Europese Commissie een ambitieus plan om Europa’s aanwezigheid in de mondiale AI-competitie te versterken. Dit €200 miljard project wil niet alleen grote bedrijven, maar ook kleinere wetenschappers en bedrijven in staat stellen om baanbrekende AI-modellen te ontwikkelen. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen benadrukt dat het doel is om van Europa een toonaangevend “AI-continent” te maken.
Onderdeel van dit initiatief is de oprichting van vier “AI-gigafabrieken”. Deze gigantische computercentra bieden de benodigde rekenkracht voor de ontwikkeling van geavanceerde AI-algoritmes. Hiermee hoopt Europa zijn achterstand ten opzichte van de VS en China snel in te halen.
Geopolitieke kansen en uitdagingen
Europa bevindt zich in een complexe geopolitieke rol tussen de twee AI-giganten. De VS heeft momenteel een grote voorsprong met bedrijven als NVIDIA, dat alleen al 70% van de markt voor geavanceerde AI-chips beheerst. Daarnaast domineren Amerikaanse bedrijven de ontwikkeling van machine learning-modellen. Deze dominantie vormt voor zowel de EU als China een bedreiging voor hun technologische autonomie.
Aan de andere kant voert China een tegenoffensief met een investering van $47 miljard in de halfgeleiderindustrie. Dit is ook een reactie op de exportbeperkingen vanuit de VS, waarmee China zijn technologische afhankelijkheid wil verminderen.
Samenwerking tussen EU en China in Parijs
Tijdens de AI Action Summit in Parijs begin 2025 vonden de EU en China elkaar verrassend genoeg in een gemeenschappelijke strategie. Beide partijen ondertekenden een internationale overeenkomst om AI op een open, ethische en veilige manier te ontwikkelen, een verbintenis die door de VS en het Verenigd Koninkrijk werd genegeerd.
De samenwerking met China is vooral pragmatisch bedoeld. Door de handen ineen te slaan, hoopt Europa meer toegang te krijgen tot Chinese technologieën en markten, terwijl China Europese open-source standaarden kan omarmen als alternatief voor de gesloten systemen van Amerikaanse techgiganten.
Verschillen in aanpak en regelgeving
Ondanks deze samenwerking blijven er grote verschillen bestaan in hoe de EU en China omgaan met AI-governance. AI-governance verwijst naar de regels en normen die AI-systemen reguleren, waarbij Europa veel waarde hecht aan privacy en individuele rechten, zoals vastgelegd in de GDPR en de AI Act. Dit staat in contrast met China’s gebruik van AI voor monitoring en surveillance.
Ook op militair gebied lopen de opvattingen uiteen. Europa wil beperkingen op autonome wapensystemen, terwijl China AI actief integreert in zijn militaire arsenaal, zoals het verbeteren van raketsensoren en het gebruiken van AI voor militaire simulaties.
Europese technologische onafhankelijkheid: een uitdaging
De zoektocht naar technologische onafhankelijkheid blijft een centraal thema in Europa. Ondanks de ambities op AI-gebied, blijkt uit een rapport van de Italiaanse politicus Mario Draghi dat de EU op veel technologiegebieden nog achterloopt op de VS.
De spanningen tussen de EU en de VS nemen toe, vooral nu Europa zijn eigen regels opstelt die Amerikaanse techbedrijven kunnen beperken. De Amerikaanse vicevoorzitter JD Vance waarschuwde dat de VS dit niet zal accepteren, wat de geopolitieke complexiteit verder vergroot.
De weg naar een eigen AI-positie
Het succes van Europa’s AI-strategie zal afhangen van zijn vermogen om innovatie binnen een ethisch kader te stimuleren. Tegelijkertijd moet China aantonen dat het succesvol kan opereren zonder afhankelijk te zijn van westerse hulpbronnen.
De balans tussen het zijn van “wereldwijde regelgever” en effectieve “AI-concurrent” blijft voor Europa uitdagend. Of de huidige samenwerkingen standhouden, is nog maar de vraag. De komende jaren zullen beslissend zijn of Europa een onafhankelijke AI-positie kan vestigen, of dat het zich moet aanpassen aan de technologische standaarden van de VS of China.
Dit artikel is tot stand gekomen met behulp van AI en gecontroleerd door onze redactie.
Referentie: https://www.dutchitleaders.nl
